کاندید اثر ولتر

1-ولتر کاندید را در قرن هجدهم نوشته.اما بی شک هنوز هم تر و تازه است.ولتر نویسنده وفیلسوف شهیر فرانسوی کاندید را در نقد وضعیت فکری فرهنگی جهان و فرانسه نوشته امابه روشنی هنوز هم با همان صلابت و گزندگی در مورد دنیای اکنون قابل طرح است.این رمان سرگذشت غلام ساده دلی است به نام کاندید(به معنای ابله و ساده دل) که تحت تعلیمات فیلسوف دربار اشراف زاده ی وستفالیا دکتر پانگلوس جهان را سراسر خیر میداند.کاخ اربابش را بهشت تصور میکند و خود را خوشبخت از اینکه این همه خیر و زیبایی را درک کرده و در چنین جهان ایده الی زندگی میکند.اما طی جریاناتی از آن بهشت رانده میشود و پا به دنیای تیره و تار واقعیت ها میگذارد.جنگ ها و خونریزی ها به چشم میبیند و شاهد بهره کشی های انسان از انسان ها میشود.مذهب در هاله ای از تقدس از دنیا لجن زاری ساخته بیکران.ماموران مذهبی زیر عنوان اعتقاد به خدا و مسیح جنایت میکنند و ازمردم بهره کشی میکنند.به زنان و دختران تجاوز میکنند ومردان را به بردگی میکشند.(نترسید بیش از این داستان را لو نمیدهم!!)

2-طنز عریان ولتر در سراسر داستان به زیبایی خودنمایی میکند و پرده از ساختار پوسیده ی حکومت ها برمیدارد.اینجا را بشنوید:"پدران روحانی همه چیز دارند و مردم هیچ ندارند و این حجت قوی دال بر انصاف و عدالت آنهاست."اما طنز عمیق داستان خود کاندید است که با وجود بدبختیهایی که شاهد بوده باز هم عقیده اش را از دست نمیدهد!

3-این درست که ولتر این رمان را در دوران حکوت مذهبهای فاسد و خرافه پرستیها ی اروپاییان نوشته.اما کاندید سرشار از نکاتی است که اگر قدری به آن بیاندیشم یقه ی ما را هم میچسپد.این را بشنوید:"...این نکته را اضافه کنم که تا کنون ...مرض مناقشات مذهبی مخصوص قاره ی ماست.ترک ها,هندی ها ,ایرانیان,چینی ها,سیامی ها, و ژاپنی ها هنوز با این بیماری آشنایی ندارند.اما برهان قاطع وجود دارد که آنها نیز تا چند قرن آینده با آن آشنا خواهند شد..."به نظرم خصوصن ما ایرانیها باید این رمان را به دقت و تامل بخوانیم .

4-ترجمه ی کار چندان دلچسپ نیست اما خود متن آنقدر گیراست که اینها به چشم نمیاید.البته نمیدانم ترجمه ی دیگری هم دارد یانه.به هر حال این اثر به نظرم به مانند دیگر آثار کلاسیک جهان جز میراث گرانقدر فرهنگی ادبی تاریخ بشری است.

کاندید/ولتر/دکتر محمد عالیخانی/انتشارات دستان/چاپ اول 1382/چاپ دوم 1384